RỐICONIC: Khi rối nước được tiếp cận bằng trải nghiệm

Workshop RỐICONIC xây dựng theo hướng dẫn dắt từng bước, để người tham dự làm quen dần với nghệ thuật rối nước. Thay vì một không gian đơn lẻ, các hoạt động được bố trí nối tiếp nhau, từ khu vực check-in, những câu chuyện chia sẻ xoay quanh về nghệ thuật rối nước tại “Tễu Talk”, đến góc trưng bày các sản phẩm mang dấu ấn riêng của dự án.

Điểm nhấn chính là hoạt động họa màu trên rối mộc, xét ở góc độ truyền thông văn hóa, đã góp phần thu hẹp khoảng cách giữa người trẻ và một loại hình nghệ thuật lâu đời.  Dưới sự hướng dẫn của NSƯT Đặng Duy Bằng, người có hơn 30 năm gắn bó với nghề, các bạn trẻ được trực tiếp tham gia vào quá trình hoàn thiện những con rối gỗ qua từng thao tác tạo hình và họa màu.

Các bạn trẻ trực tiếp họa màu và hoàn thiện rối gỗ trong hoạt động trải nghiệm (Ảnh: Minh Hồng)

Khi trực tiếp cầm cọ, chạm vào chất gỗ, người tham dự phải chậm lại, quan sát kỹ hơn và hiểu rằng mỗi chi tiết tạo hình đều mang tính quy ước và kế thừa. Sự tham gia này giúp việc tiếp nhận di sản chuyển từ trạng thái tiếp xúc bề mặt sang nhận thức có chiều sâu.

Sau phần trải nghiệm workshop, vở diễn “Âm Vang Đồng Quê” được đặt trong một mạch tiếp nối hợp lý. Khi khán giả đã có những hiểu biết nhất định về con rối và quá trình tạo hình, việc theo dõi vở diễn rối nước trên sân khấu trở nên trực quan hơn. Các yếu tố quen thuộc của làng quê Bắc Bộ, từ sinh hoạt đời thường đến lễ hội dân gian, hiện lên không chỉ như hình ảnh minh họa, mà như một chỉnh thể văn hóa gắn với đời sống cộng đồng.

Cảnh diễn tái hiện đời sống làng quê Bắc Bộ trong vở diễn “Âm Vang Đồng Quê” (Ảnh: Minh Hồng)

Đáng chú ý, cách dàn dựng vở diễn không chạy theo xu hướng làm mới bằng hình thức, mà giữ lại nhịp điệu và cấu trúc đặc trưng của nghệ thuật rối truyền thống. Chính sự tiết chế này giúp tác phẩm tránh rơi vào tình trạng lai tạp, đồng thời cho thấy niềm tin rằng giá trị nguyên bản, nếu được đặt đúng ngữ cảnh, vẫn có khả năng chạm tới khán giả trẻ.

Từ góc độ đó, RỐICONIC không chỉ là một hoạt động trải nghiệm nghệ thuật, mà còn là một thử nghiệm truyền thông cho di sản văn hóa. Dự án cho thấy, khi người trẻ được trao cơ hội tiếp cận di sản bằng những phương thức phù hợp, nghệ thuật truyền thống không hề xa cách hay khó hiểu, mà vẫn giữ được sức sống và khả năng lan tỏa trong đời sống đương đại.

Thanh Uyên