Vào ngày 7-1-2018, Sự kiện “Tết Mông xuống phố 2018” do nhóm Action for Hmong development (Hành động cho sự phát triển của người H’Mông) tổ chức sẽ diễn ra tại trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Đây là cơ hội để cho người xem được tìm hiểu về những nét văn hóa đặc trưng, không gian Tết truyền thống của người dân tộc Mông và đặc biệt là cảm nhận không khí sum vầy năm mới đang đến rất gần.
. Là một tộc người canh tác nông nghiệp, Tết của người Mông luôn được tổ chức vào cuối mỗi mùa thu hoạch, do đó Tết của người Mông ở mỗi vùng địa lý khác nhau sẽ diễn ra vào những thời điểm khác nhau tùy vào vụ mùa ở vùng đó và thường không trùng với lịch Tết dương hay Tết Nguyên Đán của người Kinh.
Như nhiều tộc người khác, mỗi năm người Mông đều tổ chức ăn Tết gồm cả hai phần: phần lễ với thần linh thổ địa (làm ở nhà), phần hội để mọi người cùng vui chơi, tìm hiểu, học hỏi nhau vào cuối năm. Sự kiện “Tết Mông xuống phố 2018” sẽ tập trung giới thiệu phần hội - dịp để những người dân giao lưu với nhau qua các trò chơi ném pao, đánh yến, đánh cù... cùng ngân lên những bài ca dân gian. Và đặc biệt Tết là dịp để các bạn trẻ học lý học lẽ học phong tục tập quán của dòng họ, trong đó có tục “haib puj” – kéo vợ hay còn được gọi là cướp vợ.
Trong dịp Tết, người Mông cũng hay tổ chức đám cưới, đám hỏi cho những đôi trai gái đến tuổi cập kê. Theo quan điểm của truyện cổ tích, người Mông chấp nhận ba hình thức hôn nhân, gồm:
+ Trong dịp Tết, người Mông cũng hay tổ chức đám cưới, đám hỏi cho những đôi trai gái đến tuổi cập kê. Một trong những thực hành hôn nhân được nhiều người để ý nhất là “haib puj - kéo/cướp vợ”.
+ Theo quan điểm của truyện cổ tích, người Mông chấp nhận ba hình thức hôn nhân, gồm:
- Tình yêu đôi lứa: Đôi trai gái chủ động tìm hiểu nhau và đi đến hôn nhân thông qua thủ tục kéo vợ, hoặc đại diện nhà trai đến ngỏ lời thay chàng trai với nhà gái.
- Bố mẹ sắp đặt: Bố mẹ là người chủ động sắp đặt hôn nhân của con cái thông qua hình thức đặt cưới.
- Haib puj - kéo/cướp vợ: Cho phép những chàng trai đặc biệt không có ai lấy, không có bố mẹ sắp xếp hôn sự được kéo những bạn nữ đang tự do trong các mối quan hệ, không có chồng, không vướng vào cuộc hôn nhân dang dở nào. Sau 03 ngày tìm hiểu cô gái được kéo có quyền từ chối hoặc đồng ý lấy chàng trai.
Ngày nay, thực hành haib puj đang có nhiều hiểu lầm cả trong cộng đồng người Mông cũng như những cộng đồng ngoài. Thực hành này cũng đang chịu ít nhiều những chỉ trích bởi những hành động có phần bạo lực của nó.
Sự kiện Tết Mông xuống phố 2018 năm nay sẽ tái hiện toàn bộ phần hội của Tết người Mông cũng như truyền đi thông điệp “KÉO KHÔNG MÉO” nhằm tạo cơ hội cho chúng ta - những người trẻ có nhiều cơ hội để hiểu hơn về những nét văn hóa của các dân tộc anh em và tự ngẫm về văn hóa của chính mình.
Link đăng ký tham gia sự kiện: Tại Đây
P/s: Vé vào cổng miễn phí. Tuy nhiên Ban tổ chức khuyến khích đăng ký qua link để ban tổ chức chuẩn bị hậu cần tốt hơn)
Vé vào cổng tự do
Action for Hmong development ( AHD) là nhóm thanh niên trẻ người Mông ở Hà Nội, hoạt động nhằm thay đổi diễn ngôn chưa đúng về người dân tộc thiểu số và giới thiệu các giá trị văn hóa Mông đến với cộng đồng.