Có thể bạn chưa biết - Ý nghĩa của chiếu Tatami trong văn hóa Nhật Bản - Tìm hiểu về văn hóa Nhật Bản

Chiếu Tatami là một phần không thể thiếu trong những thiết kế nhà truyền thống của người Nhật. Ngày nay, Tatami được sử dụng phổ biến, không chỉ tại những không gian truyền thống, mang đậm phong cách Nhật mà còn trong cả những ngôi nhà thiết kế hiện đại.

1. Tìm hiểu về lịch sử của chiếu Tatami

Tên gọi "Tatami" (畳) có nguồn gốc từ động từ "Tatamu" với nghĩa là "gấp", "xếp", được dùng chỉ chung những vật mỏng dùng để lót, trải, có thể xếp lại được.

Tatami có lịch sử rất lâu đời, và được lưu truyền như một nét văn hóa của Nhật Bản. Đến nay, tuy Tatami dần trở nên vắng bóng trong các căn nhà theo lối Âu hiện đại, nhưng những căn phòng lót chiếu Tatami (được gọi là Washitsu) vẫn được coi là căn phòng Nhật điển hình, và việc sở hữu một phòng Washitsu trong nhà cũng chính là niềm tự hào của gia chủ.

2. Vai trò của chiếu Tatami trong đời sống và văn hoá Nhật Bản

Có một câu ngạn ngữ cổ ở Nhật Bản nói rằng: "Tatami giống như một người vợ". Có thể thấy chiếu Tatami có vai trò quan trọng trong đời sống của các gia đình Nhật Bản, cũng là một trong những vật dụng có ảnh hưởng nhất trong cách sống của người Nhật.

Chiếu Tatami luôn là một hình ảnh đã ăn sâu vào tiềm thức và văn hóa của Nhật Bản. Hình ảnh người phụ nữ trong trang phục Kimono nhẹ nhàng di chuyển trên chiếc chiếu Tatami, rót trà mời khách, Seiza và đàn hát. Hay hình ảnh người Nhật ngồi Seiza trên chiếu Tatami bên cạnh bàn sưởi Kotatsu để tiếp khách, để ngắm hoa. Hay thưởng thức trà đạo vẫn là những minh chứng cho thấy Tatami sẽ không thể biến mất và mãi trường tồn trong văn hóa và lối sống của người Nhật.

3. Văn hóa ứng xử trong phòng trải chiếu Tatami

+ Tránh dẫm lên bệ cửa:

Đây là văn hóa ứng xử cơ bản khi bạn bước vào một căn phòng Tatami. Bệ cửa chính là ranh giới giữa các phòng, nằm ở trung tâm của ngôi nhà và được kết nối với cột chính của ngôi nhà. Vì thế, nó được coi là gắn liền với chủ nhân của ngôi nhà. Việc bước lên bệ cửa, cũng giống như việc bạn bước lên người chủ của một gia đình. Và hành động này được cho là thiếu phép tắc.

Trước đây, trong một ngôi nhà Nhật mang đậm phong cách truyền thống, người ta thường thêu gia huy trên mép của Tatami. Giẫm lên Tatami Fuchi được coi là một hành động rất thô lỗ, vì nó được cho là giẫm lên biểu tượng của ngôi nhà. Đây cũng chính là lý do mà nghi thức không bước lên rìa của Tatami đã được hình thành.

+ Không bước lên đệm ngồi Zabuton:

Trong phòng trải Tatami, bạn thường ngồi trên một chiếc đệm có tên "座布団 (Zabuton)" thay vì ghế.

Người Nhật thường ngồi xếp bằng hoặc ngồi kiểu quỳ Seiza, thẳng lưng trên đệm Zabuton. Khi ngồi trên đệm, người ta quy định rằng trước tiên phải ngồi thẳng trên mặt đệm, sau đó di chuyển dần đầu gối của bạn lên đệm để ngồi, thay vì giẫm lên.

Có thể thấy chiếu Tatami là một nét văn hoá không thể thiếu trong những ngôi nhà truyền thống của Nhật Bản. Nếu có dịp hãy tìm kiếm và trải nghiệm nét văn hoá này khi tới Nhật Bản nhé. 

--------

Nguồn tin: Phi Hoa - Chinh phục Nhật Bản