Đen Vâu tên thật là Nguyễn Đức Cường. Anh là một trong những nghệ sĩ tiêu biểu của giới Underground, với những bản Rap đầy tính tự sự, thể hiện suy nghĩ tâm tư của giới trẻ hiện nay, sống bằng đam mê và hết mình với tuổi trẻ.
Đen Vâu, thường dùng tên gọi ngắn hơn là Đen, là một trong số ít nghệ sĩ underground để lại dấu ấn cá nhân, cũng như xây dựng được hình ảnh và đưa dòng nhạc indie - underground đến gần hơn với khán giả. Anh chàng sở hữu những bài hát đạt số lượng người xem lên đến hàng triệu trên You Tube cùng nhiều giải thưởng âm nhạc uy tín.
Đen Vâu tên thật là Nguyễn Đức Cường, sinh năm 1989 tại Hạ Long, Quảng Ninh. Từ thời cấp 3, Đen Vâu đã biết đến rap một cách tình cờ. Anh thường viết những bài rap trong những quyển vở và tập hát cũng như tham gia rap trong các tiết mục ở trường học. Anh phải nghỉ học sau khi hoàn thành chương trình phổ thông trung học do hoàn cảnh kinh tế khó khăn.
Đen Vâu đi làm công việc công nhân vệ sinh bãi biển ở thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) trong 7 năm. Xen lẫn trong khoảng thời gian này, Đen xin nghỉ việc không lương để hỗ trợ em trai mở quán cafe để kiếm sống. Quán cà phê này làm ăn thua lỗ, anh đi làm để bù đắp chi phí duy trì và quán chính thức đóng cửa vào năm 2016. Sau khi trả được nợ, anh viết ca khúc Ngày lang thang, dấu mốc về suy nghĩ tích cực của mình.
Trong một hành trình đi xuyên Việt cùng bạn bè, anh hát cho người nghe. Bất ngờ, Đen được mời hát ở Huế và là lần đầu tiên anh trình diễn trên sân khấu chuyên nghiệp và nhận mức 4 triệu đồng. Đen kể rằng đây là bước ngoặt lớn của cuộc đời anh.
Năm 2014, Đen viết ca khúc Đưa nhau đi trốn và gửi cho Linh Cáo, một người bạn ở Huế quen trên diễn đàn. Cả hai thu âm bài hát này ở hai địa điểm tách biệt: Đen ở Quảng Ninh còn Linh Cáo tại Huế. Sau đó, bài hát được chia sẻ lên mạng và trở thành hit, Đen Vâu từ đó cũng được mọi người yêu thích. Tháng 4 năm 2016, anh chính thức nghỉ việc.
Đen sở hữu giọng miền Nam, dù sinh ra ở Quảng Ninh, anh lý giải cùng gia đình một thời gian sinh sống tại miền Nam, đến khi học cấp 3 mới trở về Hạ Long. Chia sẻ về nghệ danh "Đen Vâu", anh cho biết: "Hồi bé một chị hàng xóm thấy tôi đen nên gọi là Đen. Đến khi chơi nhạc, mọi người lại gọi là Đen Vâu nên tôi lấy luôn. Tên xấu cho dễ nuôi".
Tháng 5 năm 2016, Đen cùng một số người bạn đi xuyên Việt từ Hà Nội bằng xe máy. Trên đường đi, anh đến 6 địa điểm để hát miễn phí cho mọi người. Đề cập đến chuyện này, anh cho biết chỉ thông báo trên trang cá nhân và mục đích để tìm hiểu sự ủng hộ của mọi người dành cho mình. Sau chuyến đi 2 tuần thì anh được mời đi hát và quyết định hát thử.
Đen Vâu tham gia hai bài hát trong số 15 bài hát phim "Mùa viết tình ca" là Mày đang kiếm cái gì và Ngày khác lạ (Đen Vâu cùng Giang Phạm và Triple D trình bày). Ca từ và giai điệu của hai bài hát kể trên khác biệt, mang màu sắc thực tế và trần trụi, tuy vậy lại hòa quyện với mạch phim.
Tháng 11 năm 2018, Đen phát hành ca khúc "Anh đếch cần gì nhiều ngoài em". Ca khúc này gây ấn tượng với giới trẻ nhờ tựa đề lạ tai, giọng của Đen và Vũ trong ca khúc cũng là điểm nhấn. Báo Người Lao Động đánh giá bài hát có những ngôn từ có phần suồng sã, thoải mái mà giới trẻ hay sử dụng trong cuộc sống đời thường được lồng ghép một cách khéo léo vào âm nhạc. Sau nửa ngày, ca khúc trở thành hiện tượng mạng xã hội, có hơn 870.000 lượt xem và hạng 7 Top Trending You Tube. Những số liệu trên là ấn tượng với một sản phẩm âm nhạc underground. Đen cho biết, trong ca khúc này anh đã kìm nén cảm xúc cá nhân, và cho biết anh thấy cách ăn nói của nhiều người xưa, trong phim ảnh, từ này được dùng phổ biến với mục đích tạo một câu nói 'bùi' hơn, thể hiện sự nhà quê,... đồng thời cũng bày tỏ sự ngạc nhiên của mình khi gặp chỉ trích rằng anh vô trách nhiệm, vô văn hóa. Trong bài viết Câu view từ tên bài hát trên báo Người Lao Động, đánh giá từ đếch là từ mang tính đường phố, hàm ý tiêu cực, không phù hợp đặt trong tác phẩn nghệ thuật, nhất là tiêu đề vì gây phản cảm.
Đen Vâu tham gia buổi diễn "Music acoustic của Đen Vâu" với các buổi diễn khác như "See Sing Share" của Hà Anh Tuấn, "Lam Trường 9pm live", "Hợp âm gió" của Mỹ Linh. Hiện nay, anh có lượng fan hâm mộ có thể so sánh ngang với các ngôi sao hạng A và nhiều ca sĩ dòng nhạc đại chúng.
Trong năm 2018 anh còn ra các ca khúc khác như Ngày khác lạ, Đừng gọi anh là idol, Đố em biết anh đang nghĩ gì (ft. Justatee).
Đầu năm 2019, anh ra mắt ca khúc Mười năm, kỷ niệm hành trình theo đuổi việc rap tròn 10 năm. MV ca nhạc được đánh giá có phong cách giản dị, mang hình ảnh và cả âm nhạc nói về chặng đường 10 năm của Đen với rap, đan xen những cảm xúc như tình bạn, vui buồn và những lời khen, chê bai. Kết bài hát, Đen sử dụng chủ ngữ tao, mang hàm ý thách thức. Mười năm là bài hát hợp tác sáng tác của Đen và Lynk Leen. Nội dung chính yếu nói về trải nghiệm của một người nhiều thăng trầm, tình bạn và những hoài niệm. Cuối bài hát, Đen đổi chủ ngữ từ ta sang tao. Báo Zing News, trong bài viết nói về bài hát: "Mười năm" của Đen Vâu: Vẫn lộn xộn giữa lời khen và miệt thị cho rằng Đen không nhất thiết dùng từ "tao" trong ca khúc kỷ niệm 10 năm vì có phần sân si, và thách thức không đáng có. Bài báo cũng cho rằng cách sử dụng từ này cũng hơi gượng, tương tự như tiếng lóng trong bài hát Anh đếch cần gì nhiều ngoài em. Cùng tham gia hát trong MV Mười năm còn có Ngọc Linh, được nhận định mang chất giọng ngọt ngào kìm hãm sự nổi loạn, khiêu khích của Đen Vâu. Trong bài viết trên tờ báo điện tử này nhận định: Bài hát mang tính truyền thống sáng tác của Đen Vâu, tuy vậy tạo ấn tượng vì cách gieo vần, so sánh và sử dụng các tên riêng cũng tạo ấn tượng nhất định.
Tháng 5 năm 2019, anh ra mắt ca khúc Bài này chill phết, song ca cùng Min. Nói về khung cảnh sáng tác, anh cho biết sáng tác từ trước đó nửa năm, khi gặp lại những người bạn xa cách lâu năm và suy ngẫm về con đường âm nhạc của mình. Ca khúc gồm 3 phần, miêu tả 3 cảm xúc và tâm trạng khác nhau, điều này khiến Đen gặp khó khăn trong việc chọn tên cho bài hát, nên quyết định chọn tên "Bài này chill phết" với mục đích tạo cảm giác thoải mái, bay bổng cho người nghe.
Ngày 19 tháng 6 năm 2019, Đen Vâu phát hành ca khúc Hai triệu năm. MV ca nhạc này được Đen và các nhân viên công ty trong một lần đi chơi, bài hát được viết và việc mời nữ ca sĩ Biên tham gia cũng là ngẫu hứng. Tuy vậy video ca nhạc vẫn được quay với các thiết bị chuyên nghiệp. Trong quá trình quay video, Đen ngâm mình dưới nước trong thời gian 5 giờ đồng hồ. Hình ảnh của nam ca sĩ trong MV ca nhạc khiến nhiều người hâm mộ chỉnh sửa các bức ảnh nhằm so sánh Đen với quái vật hồ Loch Ness (Scotland). Video ca khúc Hai triệu năm được nhận định đơn giản nhưng tạo sự ấn tượng, với khung cảnh nam ca sĩ ngâm mình dưới nước biển trong hai trạng thái biển lặng và mưa rơi. Lời nhạc có cách gieo vần độc đáo, ngẫu hứng, sáng tạo nên dễ tạo thành hiện tượng trên không gian mạng xã hội. Bài hát cũng liệt kê một số danh nhân thế giới. Giọng hát của nữ ca sĩ Biên trở thành nét khác biệt trong ca khúc.
Sau khi môn thi Ngữ văn trong Kỳ thi trung học Phổ thông Quốc gia kết thúc, Đen Vâu và Hoàng Thùy Linh được nhắc đến trên không gian mạng. Lý do, bài hát Hai triệu năm của anh có ý tưởng trùng với đề thi môn ngữ Văn, vốn ra tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Nhờ việc trùng hợp này, MV ca nhạc của Đen tăng lượt xem, tiến đến vị trí top 1 trending YouTube Việt Nam, vượt qua mốc 10 triệu lượt xem. Trước đó, tuy cùng ra mắt nhưng ca khúc của Hoàng Thùy Linh giữ vị trí thứ 1, còn bài hát của Đen giữ vị trí thứ 3 trending YouTube Việt Nam.
+ Năm 2011, Đen Vâu đoạt giải ở hạng mục "Bài hát Việt Khán giả yêu thích nhất" với ca khúc "Cây bàng";
+ Năm 2015, Đen Vâu đoạt giải ở hạng mục "Ca khúc rap/hiphop được yêu thích nhất" của Zing Music Awards với ca khúc "Đưa nhau đi trốn";
+ Năm 2017 tại VTV Awards, Đen Vâu được vinh dự đề cử ở hạng mục "Ca sĩ ấn tượng";
+ Năm 2018, Đen Vâu đoạt giải ở hạng mục "Ca khúc Rap/Hiphop/R&B" của Keeng Young Awards với bài hát "Anh đếch cần gì nhiều ngoài em". Ngoài ra, bài hát này còn mang về cho anh chàng thêm 2 giải thưởng nữa, đó là "Ca sĩ có hoạt động đột phá" & "Sản phẩm Underground được yêu thích" của We Choice Awards 2018;
+ Năm 2019, Đen Vâu một lần nữa được đề cử ở hạng mục "Ca sĩ ấn tượng" của lễ trao giải VTV Awards.
Đưa Nhau Đi Trốn (Chill Version) - Đen, Linh Cáo
Đưa Nhau Đi Trốn - Đen, Linh Cáo
Chạy Trốn Mặt Trời - Đen
Thiêu Thân - Zephyr, Đen
Ngày Lang Thang - Đen
Cây Bàng - JGKiD, Đen
Hát - Đen, JGKiD
Hoàng Hôn - Đen
Nhiều Năm Nữa - Đen
Ta Và Nàng - JGKiD, Đen
Forever Love - Đen
Vợ Chồng A Phủ - Đen
Mưa Trên Những Mái Tôn - Đen
Cô Gái Bàn Bên - Đen
Ngày Lang Thang - Đen
Lonely In Love (Feat. Linh Cáo)